روایتی از رنج‌های مردم سراوان رشت

 اهالی منطقه سراوان رشت، بیش از سه دهه است که شاهد دفن زباله در جنگل‌های این منطقه هستند و تمامی آزارهای ناشی از انباشت زباله را تحمل می کنند. پاداش این صبوری و شکیبایی، اهتمام و جدیتی بیشتر از سوی مسئولان است تا با احداث تصفیه‌خانه شیرابه و دستگاه زباله‌سوز، پایانی بر رنج‌های مردم این منطقه باشد.

منطقه سراوان رشت با درختانی سر به فلک کشیده از مناطق زیبا و دیدنی استان گیلان است، این منطقه در ۱۷ کیلومتری کلانشهر رشت بیش از سه دهه است که محلی برای تخلیه زباله شده، روزانه ۸۰۰ تا یک هزار تن زباله برای دفن به این محل انتقال داده می شود که این مهم موجب نگرانی مردم منطقه شده است. دفن زباله در دل درختان سر به فلک کشیده سراوان رشت، بوی نامطبوع و وجود حشرات موذی در منطقه ، هر چند وقت، موجب اعتراضات مردم سراوان می شود به طوری که در سال ۹۶ تعدادی از اهالی در اعتراض به وضعیت نابسامان دفن زباله، با تجمع در مقابل درب ورودی محل انباشت زباله راه عبور ماشین های حمل زباله را بستند اما با حضور مسئولان و قول آنان برای رفع مشکل، کوتاه آمدند. 

مشکل دیگر این که شیرابه های ناشی از زباله در محل دفن، به شدت نگران کننده است؛ به گفته عباس شمسی از اعضای شورای اسلامی منطقه سراوان رشت، شیرابه ها به رودخانه های گوهررود و زرجوب و در نهایت به تالاب انزلی ریخته می شود. هر چند از دو سال گذشته در پی اعتراضات مردمی و به دنبال آن قول مسئولان به مردم سراوان ، به منظور کاهش بوی نامطبوع و از بین بردن مگس های آزار دهنده اقداماتی در این منطقه انجام گرفته اما رفع ریشه ای مشکل و شتاب در ساماندهی محل دفن زباله در این منطقه و عملیاتی شدن برنامه هایی از جمله احداث دستگاه زباله سوز و تصفیه خانه شیرابه، نیازمند توجه جدی مسئولان استانی و کشوری است. 

به گفته عضو شورای اسلامی سراوان؛ در زمان حاضر محل دفن زباله در این منطقه اهالی روستاهای گلسرک، موشنگاه، کچا و جوکول بندان را آزار می دهد. بر اساس آخرین آمارها؛ این روستاها حدود چهار هزار نفر جمعیت دارد ضمن اینکه منطقه سراوان رشت از حدود هفت هزار نفر جمعیت برخوردار است.

احداث دستگاه زباله سوز؛ مهمترین خواسته مردم سراوان رشت

عضو شورای اسلامی سراوان رشت در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان داشت: احداث دستگاه زباله سوز و رفع مشکلات ناشی از دفن زباله در سراوان رشت برای همیشه، از مهمترین خواسته مردم این منطقه است.

عباس شمسی با بیان این که ۳۰ سال است که زباله های شهرستان رشت و برخی از شهرهای اطراف در سراوان دفن می شوند، اضافه کرد: زباله ، آب و هوای منطقه را آلوده و اهالی را از این وضعیت خسته کرده است.

وی خاطرنشان کرد: مردم انقلابی و همیشه در صحنه منطقه سراوان رشت و روستاهای اطراف ، سالیان سال وضعیت نامناسب ناشی از دفن زباله را تحمل کردند، اما بعد از گذشت این سال ها از بی مدیریتی و بی تدبیری مسئولان، صبرشان به پایان رسیده است. 

عضو شورای اسلامی سراوان رشت در ادامه سخنانش با اشاره به تجمع مردم این منطقه در سال ۹۵ با هدف ساماندهی وضعیت دفن زباله در سراوان و رفع مشکلات ناشی از آن اضافه کرد: در همان وقت مسئولان قول هایی به مردم دادند، اما کاری انجام نشد و در سال ۹۶ نیز بار دیگر مردم با تجمع، راه عبور ماشین های حمل زباله را بستند.

وی بیان داشت: در سال ۹۶ در پی تجمع مردم، مسئولان وقت بین مردم حضور یافتند، هیاتی تشکیل و جلسه های مختلفی برگزار شد؛ خواسته های مردم منطقه سراوان به مسئولان شهرستان رشت و شورای تامین منتقل شد و آنان نیز دو سال فرصت خواستند و مردم نیز با تواضع و متانت قبول کردند.

شمسی با بیان اینکه در این مدت کارهایی انجام شده اما اقدامات اساسی برای رفع همیشگی مشکل منطقه سراوان رشت انجام نگرفته، خاطر نشان کرد: متاسفانه برای ساخت نیروگاه زباله سوز در منطقه کاری نشده، احداث دستگاه زباله سوز تنها کاریست که حجم زباله در این منطقه را کاهش می دهد.

وی بیان داشت:  در فصل های پاییز و زمستان با توجه به زمان زاد و ولد مگس ها، بار دیگر مشکلات مردم منطقه سراوان بیشتر می شود و مردم می گویند دو سال فرصت کمی نیست که به مسئولان داده ایم و در این مدت اگر درصدی از کار احداث دستگاه زباله سوز را پیش می بردند، بار دیگر سکوت می کردیم و به مسئولان فرصت می دادیم.

از قول مسئولان به مردم برای رفع مشکلات ناشی از دفن زباله در منطقه سراوان رشت از دو سال گذشته، کمتر از ۶۰ روز باقی مانده است.

در عصر یک روز پاییزی به همراه عکاس ایرنا، با هماهنگی های از پیش انجام شده ، برای بازدید از محل دفن زباله سراوان رشت و مصاحبه با شهردار این کلانشهر، عازم منطقه سراوان شدیم؛ بعد از طی ۱۷ کیلومتر از مسیر رشت به رودبار به درب ورودی محل دفن زباله رسیدیم و با ایست نگهبان مواجه شدیم؛ در همین حین شهردار با همراهانش وارد شد و از گروه خبری ایرنا استقبال گرمی به عمل آورد .

محمود بهرام خواه معاون دفع و پردازش سازمان مدیریت پسماند شهرداری رشت ( در محل دفن زباله در سراوان رشت) با تشریح اقدامات روزانه در محل دفن زباله بیان داشت: روزانه حدود ۸۰۰ تا یک هزار تن زباله به منطقه سراوان انتقال می یابد که توسط ماشین آلات بولدوزر تسطیح و دفن می شود.

وی خاطر نشان کرد: سمپاشی به منظور جلوگیری از زاد و ولد حشرات و از بین بردن بوی نامطبوع در محل دفن زباله و پوشش زباله از جمله اقدامات بعد از ورود زباله است که توسط نیروها با تجهیزات و امکانات لازم انجام می شود.

وی بیان داشت: همچنین روزانه افزون بر ۴۰۰ تن شن مخلوط برای پوشش زباله، دفن، کاهش زاد و ولد حشرات و بوی بد استفاده می شود، ضمن این که افزون بر سه تا چهار تن مواد بازیافتی را تفکیک و جداسازی می کنیم.

مشکل منطقه سراوان رشت در سطح استانی حل شدنی نیست

رئیس کمیسیون بهداشت و محیط زیست شورای اسلامی کلانشهر رشت نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، با بیان این که رفع مشکل منطقه سراوان رشت محل دفن زباله و نگرانی های مردمی نیازمند عزم ملی است ، گفت: این مشکل در سطح استانی حل نمی شود، بلکه به مطالعات و بودجه کشوری نیاز دارد.

بهراد ذاکری اضافه کرد: مشکل منطقه سراوان رشت نیاز به برنامه جامعی دارد و تمام اقداماتی که طی دو سال اخیر برای رفع یا کاهش مشکلات این منطقه انجام گرفته، کوتاه مدت بوده است.

وی با بیان این که از ۳۰ سال گذشته تاکنون، زباله در منطقه سراوان رشت دفن می شود، اظهار داشت: از ابتدا جانمایی اشتباهی انجام گرفته و در این مدت برنامه های مختلفی از جمله افزایش ظرفیت کمپوست و موضوع مربوط به تصفیه شیرابه سراوان پی گیری ها و اقداماتی شده اما مقعطی بوده است.

رئیس کمیسیون بهداشت و محیط زیست شورای اسلامی رشت در ادامه سخنانش خاطر نشان کرد: تنها راه کاهش زباله، فرهنگ سازی و فراهم کردن بسترهای لازم در این باره است و تا زمانی که به سمت فرهنگ سازی نرویم، مشکلات ادامه دارد.

وی با بیان این که برای فرهنگ سازی تفکیک زباله از مبدا و کاهش زباله در کمیسیون بهداشت و محیط زیست کارهایی را آغاز کرده ایم، تصریح کرد: طرح سفیر سلامت و برنامه های دیگر ، از جمله اقدامات کمیسیون برای فرهنگ سازی است که اطلاع رسانی می شود.

محل دفن زباله در رشت به نسبت، بهتر از شهرهای دیگر است

شهردار کلانشهر رشت نیز به خبرنگار ایرنا گفت: وضعیت محل دفن زباله در سراوان به نسبت، بهتر از شهرهای دیگر است.

ناصر حاح محمدی افزود: اکثر شهرهای شمالی کشور با توجه به محدودیت زمین، با مشکل دفع بهداشتی پسماند مواجه بودند و از سال های خیلی گذشته که در مازندران شهردار بودم، در شهرهای شمالی این مشکل را داشتیم و تاکنون که مسئول هستم، ادامه دارد.

وی با اشاره به توجه ویژه دولت برای رفع این مشکل استان های شمالی اظهار داشت: دولت در این راستا طی سال های گذشته، لایحه ای را به مجلس شورای اسلامی داد تا سه استان شمالی به صورت مستقل ، در بحث پسماند مورد توجه قرار گیرند.

حاح محمدی با بیان این که به این ترتیب احداث دستگاه زباله سوز برای سه استان شمالی در هیات وزیران مصوب شد ، تصریح کرد: رشت، سومین شهری بود که برای آن دستگاه زباله سوز در نظر گرفته شد که به دلیل نداشتن زمین و مشکلات محیط زیستی بسیار در مضیقه بودند.

شهردار کلانشهر رشت ادامه داد: در نهایت مطالعات زیست محیطی بسیار زیادی بر روی نوع زباله سوز و اینکه مخلوط سوز یا سوخت مشتق از زباله (آر دی اف سوز) باشد، انجام شده و نتیجه این که برای رشت زباله سوز ۶۰۰ تنی (سه خط ۲۰۰ تنی) در نظر گرفته شد.

وی درباره احداث دستگاه زباله سوز در رشت اظهار داشت: زمین مربوط برای احداث زباله سوز را کمتر از یک ماه است که به پیمانکار تحویل دادیم و در این رابطه شرکتی، از پنج سال گذشته قراردادی را با شهرداری منعقد کرده و تاکنون حدود ۳۸ میلیارد تومان پول پرداخت شده که این پروژه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد تومان هزینه در بردارد.

حاج محمدی با بیان این که تامین اعتبار برای احداث دستگاه زباله سوز جزو وظایف اصلی دولت بوده ، خاطر نشان کرد: البته تامین اعتبار می شود و هیچ نگرانی برای اعتبارش نیست.

وی یادآور شد: با مشکلات پیش آمده درباره زمین احداث دستگاه زباله سوز و در نهایت با هماهنگی معاون دادستان، نیروی انتظامی و شورای تامین؛ زمین تحویل پیمانکار شده که در زمان حاضر، عملیات تجهیز کارگاه انجام گرفته و در صورتی که به درستی و به موقع تامین اعتبار شود، تا سه سال دیگر رشت صاحب زباله سوز خواهد شد. 

وی در ادامه سخنانش با بیان اینکه در شهرهای شمالی ۳۰ درصد زباله خشک و بیش از ۷۰ درصد زباله تر است، بیان داشت: درخواستی که به شرکت سازنده داشتیم، این بود که دستگاه مخلوط سوز برای رشت در نظر گرفته شود و اگر این کار انجام گیرد، می توانیم ۶۰۰ تن مخلوط را به صورت مستقیم دریافت و بسوزانیم.

وی ادامه داد: عملیات اجرایی کار شروع و بخشی از قطعات زباله سوز وارد کشور شده، نقشه های اجرایی ساخت آن نیز تا یکی دو ماه دیگر تحویل شهرداری می شود، ضمن این که بخش ساختمانی این پروژه، یکصد میلیارد تومان هزینه دارد که امیدواریم بتوانیم به موقع بسازیم و در بخش تامین اعتبار نیز، دستگاه های دولتی همکاری کنند.

ساخت تصفیه خانه شیرابه سراوان

در ادامه گفت و گو با شهردار رشت، به همراه خودروی او به محل ساخت تصفیه خانه شیرابه سراوان رفتیم؛ ناصر حاج محمدی با تشریح مراحل ساخت این تصفیه خانه و با بیان این که خاک برداری از منطقه انجام گرفته، اظهار داشت: قرارست تا تصفیه خانه شیرابه سراوان را با تصفیه سه لیتر بر ثانیه شیرابه و تبدیل به آب کاملا قابل استفاده و انتقال به رودخانه، ایجاد کنیم.

وی بیان داشت: به احتمال زیاد به موازات این خط سه لیتری، یک خط سه لیتری دیگر اضافه می کنیم که شش لیتر در ثانیه تولید شیرابه که در فصول بارندگی شاهد هستیم را ، تصفیه و شیرابه ای نداشته باشیم.

شهردار کلانشهر رشت با اشاره به خرید دستگاه فشرده سازی خاک و سنگدانه ها (کمپکتور) برای استفاده در محل دفن زباله سراوان رشت خاطر نشان کرد: در آن واحد، نمی توان روی زباله را پوشاند و بزرگترین دستگاه کمپکتور را برای این مهم خریداری کرده ایم.

تولید زباله اجتناب ناپذیر است

ناصر حاج محمدی در ادامه با بیان این که تولید زباله اجتناب ناپذیر است، گفت: اما این زباله بایستی سیر تحول از تولید تا امحاء را پشت سر بگذارد و بهترین اتفاقی که می تواند بیفتند، اینست که با توجه به تعالیم دینی کمتر مصرف کنیم و اسراف نکنیم.

وی با تاکید بر ضرورت توجه به موضوع تفکیک زباله از مبدا و فرهنگ سازی در این باره افزود: اگر زباله در مبدا تفکیک شود، ارزشمند می شود و در آن صورت می توان بخش خشک زباله را از کسی که تولید می کند، خریداری و به کمپوست تبدیل کرد و بدون خسارت به طبیعت، به آن برگردانیم.

شهردار کلانشهر رشت با بیان این که در تمام دنیا به موضوع تفکیک زباله از مبدا توجه می شود و زباله را تفکیک شده جمع آوری می کنند، اظهار داشت: برای تفکیک زباله از مبدا علاوه بر امکانات، به فرهنگ سازی نیازمندیم که رسانه ها بایستی در این باره کمک کنند.

وی با اشاره به ضرورت توجه به موضوع فرهنگ سازی   بیان داشت: فرهنگ سازی تفکیک زباله از مبدا بایستی از مدارس آغاز شود و همه  در این باره کمک کنند.

 اقداماتی برای بهبود شرایط در سراوان رشت انجام شده

پیش از این فرماندار شهرستان رشت در جلسه ساماندهی سایت سراوان رشت گفته بود؛ با توجه به برخی اقدامات انجام شده و بر اساس آخرین بازدید، شرایط در سایت سراوان نسبت به گذشته بسیار متفاوت بوده و مناسب شده است.

میرشمس مومنی زاده بیان داشت: در زمان حاضر، بر اساس آخرین بازدید انجام شده در راستای برگزاری جلسه ساماندهی سایت تخلیه سراوان رشت، بوی خیلی بد در سایت سراوان رشت محل دفن زباله احساس نمی شود و حشرات مزاحم هم وجود ندارد.

وی ادامه داد: در قالب کارگروه ساماندهی سایت تخلیه زباله سراوان رشت با توجه به جلسه های گذشته قرار بر این بود که چند مطلب را دنبال کنیم که بر این اساس  سم پاشی و شن ریزی برای پیشگیری از تجمع حشرات از موارد مورد تاکید بود که این کار انجام شده است.

فرماندار شهرستان رشت ادامه داد: بنا بر این بود با کمک استانداری و فرمانداری، شهرداری بتواند اعتبارات تکمیلی خود را برای احداث زباله سوز جذب کند و با توجه به احتیاج به برق تصفیه خانه، در کمیته برنامه ریزی مبلغ مورد نیاز شهرداری رشت حدود ۵۰۰ میلیون تومان مصوب و به شهرداری ابلاغ و با اداره برق هماهنگی شده است.

رشت حدود ۷۰۰ هزار نفر جمعیت ثابت دارد که در طول روز به یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر می رسد.